A.Một số vấn đề trong việc hình thành các kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
trong phân môn Học Vần:
Trong phương pháp dạy đọc hiện nay chưa chú trọng đến cách dạy học sinh ghép âm vần theo hình thức xuôi ngược mà chỉ dạy cách ghép xuôi ,cho nên để dạy được các vần có cấu trúc :Âm chính,âm cuối (uc-ưc) theo phương pháp này thì các em cần phải có thời gian để đọc và ghép xuôi thuần phục . Thời gian hình thành kĩ năng học vần và ghép các cấu trúc âm tiết có từ 3 âm trở lên của học sinh lớp 1 như hiện nay chưa tạo điều kiện cho học sinh có thời gian luyện tập kĩ năng đọc ,viết thành thạo ,để học sinh có thể triển khai mức độ đọc chữ thành thạo trên tất cả ngữ âm Tiếng Việt.
Tuy nhiên những học sinh đọc được vần xuôi ngược thì hầu như các em đọc được tất cả các âm tiết có cấu trúc Âm đầu –vần – dấu thanh trong Tiếng Việt chỉ khác nhau là mức độ của mỗi em .Ngược lại,nếu những học sinh nào chưa hình thành được thao tác ghép âm thì các em không thể đọc được các chữ trong Tiếng Việt có từ 3 âm trở lên.
Từ đó có thể kết luận ,trong quá trình dạy trẻ đọc nếu trẻ chưa nắm được phương pháp cấu trúc các âm tiết ở các dạng khái quát (Âm chính-âm đầu-vần ),(Âm đệm-vần-dấu thanh –âm tiết).
Như vậy,muốn trẻ em nhanh biết đọc người dạy cần xác định đúng tầm quan trọng của giai đoạn hình thành kĩ năng đọc và ghép các âm tiết ,phải tổ chức cho các em làm việc trực tiếp với con chữ thông qua các hình thức cụ thể như hình thành thao tác đọc ,thao tác ghép ,phải lực chọn phương pháp tối ưu nhất để đẩy nhanh tốc độ hình thành kĩ năng đọc và ghép âm tiết cho trẻ càng sớm càng tốt ,thời gian còn lại trong năm học các em sẽ có đủ điều kiện củng cố,luyện tập kĩ năng đọc.
B.Một vài phương pháp dạy học sinh lớp 1 có thể biết đọc và viết Tiếng Việt:
Để dạy học sinh cách phát âm và cách ghép âm tiết đồng thời ,sử dụng bảng chữ cái tổng hợp làm phương tiện trực quan ,là nội dung dạy học .Bảng chữ cái tổng hợp được thiết kế theo một số nguyên tắc nhất định ,và người dạy cần phải vận hành đúng tinh thần của những nguyên tắc đó . Ưu điểm của cách dạy này là cùng một lúc ,học sinh phát âm và ghép được rất nhiều âm tiết có cấu trúc khác nhau ,từ dễ đến khó ,hơn thế nữa ,học sinh không chỉ dừng lại ở số lượng nắm được bao nhiêu âm tiết ,vần ,tiếng mà cái quan trọng là qua cách dạy theo phương pháp ngữ âm trự tiếp, tổng hợp này dựa trên cơ sở định hướng khái quát ,học sinh sẽ nhanh chóng biết được cách phát âm ,cách kết hợp các dạng khái quát theo cấu trúc âm vần.Chẳng hạn cấu trúc đơn giản Âm chính-âm cuối –vần (a-m-am),Âm đệm –âm chính –vần (o-a-oa)và các âm khó :Âm đệm-âm chính –âm cuối –vần .Ngược lại nếu chúng ta dạy cho học sinh đọc chữ với mục đích là cung cấp từng âm vần một để học sinh học-nhớ các âm vần đó theo hình thức tăng dần về số lượng tích lũy được thì đó chưa phải là phương pháp tối ưu để giúp học sinh nhanh biết đọc Tiếng Việt .Vì trong Tiếng Việt có nhiều âm tiết được xếp theo vần ,nhưng không tính thành phần âm đệm khi sắp xếp.Như vậy trong thời gian nhất định ,chúng ta có thể cung cấp để học sinh nhớ hết số lượng các âm vần đó để triển khai các thao tác cần thiết đọc chữ ,quan trọng hơn là dạy học sinh nắm được phương pháp chung nhất về đọc và ghép âm tiết ,sau đó biết cách cụ thể hóa vào các tình huống riêng ,cũng như biết triển khai đúng các thao tác của kĩ năng đọc chữ ở tất cả các ngữ âm Tiếng Việt .Học sinh đạt được mức độ triển khai thuần thục như vậy thì mới cho là biết đọc chữ.
C.Kết luận:
-Với phương pháp đọc hiện nay có một điều chưa đẩy nhanh tốc độ đọc chữ của học sinh :
-Cách đọc chữ chủ yếu của học sinh ghép xuôi các âm tiết ,ít chú ý đến ghép ngược .Vì vậy ở giai đoạn này học sinh chưa có kĩ năng đọc vần và phân tích cấu trúc các loại âm tiết .
-Việc sử dụng nhiều tranh ảnh trong giai đoạn phát âm và ghép vần như hiện nay sẽ dẫn đến hiện tượng học sinh nhình tranh –đọc chữ ,chính điểm này dẫn đế các em sẽ đọc vẹt .
